(భమిడిపాటి ఫణిబాబు)
ఇదివరకటి రోజుల్లో, అంటే మరీ “జంబూ ద్వీపే భరత ఖండే” అని కాకపోయినా ఏదో గత పాతిక, ముఫై సంవత్సరాలక్రితం, ఈ ఎపార్టుమెంట్ల సంస్కృతి అంతలా లేదు. ఏదో కొన్ని మహానగరాలకే పరిమితమై ఉండేది. అక్కడకూడా, ఏదో, రెండుమూడు అంతస్థులతో ఉండేవి.
జనాభా పెరిగిపోవడంతో, నివసించడానికి ప్రదేశాలు తక్కువయి, ఆకాశహర్మ్యాలూ, వాటినిండా అగ్గిపెట్టల్లాటి ఎపార్టుమెంట్లూ పుట్టుకొచ్చేయి. పులిని చూసి నక్క వాత పెట్టికున్నట్టుగా పట్టణాల్లోనూ, కొన్ని చోట్ల ఆఖరికి గ్రామాల్లో కూడా, ఈ సంస్కృతి పాకిపోయింది. ఇంక ఈ ఎపార్టుమెంట్లలో ఉండేవారి జీవితాలూ, మనోభావాలూ కూడా, వాళ్ళుండే ఎపార్టుమెంట్లకి అనుగుణంగా, అగ్గిపెట్టెల్లాగే తయారయిపోయాయి.
అగ్గిపెట్లో చూడండి ఎన్నెన్ని అగ్గిపుల్లలు కుక్కుతారో, అలాగే ఈ ఆకాశహర్మ్యాల్లో కూడా అంతే.మనుష్యులు ఉంటున్నారా అంటే, ఉంటున్నారు కానీ వారిలో , స్వేఛ్ఛా ప్రపంచంలో ఉండే మనుష్యులలోని “జీవం” కనిపించదు.ఉత్తి zombies లా తయారయిపోతున్నారు.
ఎవరినైనా పలకరిస్తే ఏం కొంపమునుగుతుందో అనే భయం. మరీ పలకరించగానే మన కొంపకి వచ్చి కూర్చుంటారా చిత్రం కాకపోతే. ఏదో లిఫ్టుల్లో వెళ్ళేటప్పుడు, హల్లో లకే పరిమితం. అదికూడా, ఏ పదిహేనో అంతస్థులోంచో కలిసి రావడం తటస్థించేస్తేనే, అదికూడా వారంతటవారు పలకరించరు, వాళ్ళ గోలలో వాళ్ళుంటారు, ఏ ఐఫోనో నొక్కుకుంటూ నుంచుంటాడుకానీ, పక్కనే ఇంకో ప్రాణి ఉన్నట్టుకూడా చూడడు.
సమవయస్కులైతే, మిగిలినవారుకూడా అలాగే ఉంటారు. అదృష్టం బాగోక, ఏ వయస్సు మళ్ళినవారైనా, అదే లిఫ్టులో ఉంటే ఆశ్చర్యంగా చూస్తారు. ఇదేమిటీ వీళ్ళందరూ ఏమైనా శత్రువులా ఏమిటీ, ఒకే సొసైటీలో ఉంటూ, అంత ఎడముఖం,పెడముఖం పెట్టుకుంటారేమిటీ అని ! పాపం ఆయనకేమి తెలుసూ, తన కొడుకు కోరగా, కోరగా ఏదో స్వగ్రామం వదిలి రెండురోజులముందే అక్కడకి వచ్చారు, ప్రస్తుతం చూసింది ఉత్తి శాంపుల్ మాత్రమే అని.ఇంకా ఎన్నెన్నో చిత్రవిచిత్రాలు చూడాలి.
ఒక్కో అంతస్థుకీ కనిసం నాలుగు వాటాలుంటాయి.ఎప్పుడు చూసినా తలుపులు మూసుకునే ఉంటాయి.పైగా వీటికి automatic locking ఉండడం వలన , ఆ ఇంట్లోవాళ్ళు ఎంతమందో మాట దేవుడెరుగు, అసలు ఉన్నారో ఊడేరో కూడా తెలియదు. ఏ గ్యాస్ వాడో వచ్చి, మీ ఎదురుగుండావాళ్ళు ఎక్కడకి వెళ్ళారో తెలుసునా అని అడిగినా చెప్పలేనిపరిస్థితి. అలాగని ప్రతీ రొజూ వచ్చి పలకరించాలని కాదు, కనీసం మొత్తం సొసైటీలో వాళ్ళ సంగతెలా ఉన్నా, కనీసం ఒకే అంతస్థులో వాళ్ళు ఒకళ్ళతొ ఒకళ్ళు పరిచయం చేసికుంటే బావుంటుందేమో. ఈ automatic locking వలన ఒక బాధకూడా ఉంది.ఎప్పుడైనా భార్యాభర్తలిద్దరూ బయట ఉండి, ఏ గాలికో తలుపు పడిపోయిందా, ఇంక అయిపోయిందే పని !తాళాలు లోపలే ఉండిపోయాయి. ఆ తలుపులా ఎంత తోసినా రావాయె, పోనీ లోపలకి ఏ కిటికీలోంచో వెళ్దామంటే, అలాటి సదుపాయాలు ఉండవూ,పోనీ ఆఫీసుకెళ్ళిన కొడుకునో, కోడలినో పిలుద్దామంటే, చేతిలో ఫోన్నైనా లేదూ, పోనీ ఎవరైనా సహాయానికి వస్తారా అంటే, వచ్చి వారంరోజులైనా ఎవరితోనూ పరిచయం లేదు, నోరుమూసుకుని,ఈ పెద్దాళ్ళు సాయంత్రం పిల్లలొచ్చేదాకా ఏ మెట్లమీదో కూర్చోడమే గతి.
అందరితోనూ కలివిడిగా ఉండే స్వభావం కల, ఈ పెద్దాయనో, పెద్దావిడో పోనీ ఎవరితోనైనా స్నేహం చేద్దామా అంటే, పిల్లలకి నచ్చదూ. ఈ నచ్చకపోవడానికి అర్ధంపర్ధం లేని లక్ష కారణాలు. సాయంత్రం ఆఫీసునుండి కొడుకూ, కోడలూ, స్కూలునుండి పిల్లలూ వచ్చేసరికి, అదృష్టం బాగోక, ఈ పెద్దవాళ్ళు, అదే సొసైటీలో ఉండే ఇంకొకరితో మాట్టాడుతున్నట్టు చూశారంటే, ఏదో మొహమ్మాటానికి వాళ్ళున్నంతసేపూ ఊరుకున్నా, వాళ్ళు వెళ్ళిపోయినతరువాత మొదలవుతాయి క్లాసులు- “డాడీ/నాన్నా ఊరికే ప్రతీవారినీ ఇంటికి పిలిచేయకండి, వాళ్ళ status వేరూ, మనదివేరూ. మీ మనవలు చదువుకోడానికి ఓ పెద్ద పబ్లిక్ స్కూలుకి వెళ్తున్నారు, వాళ్ళ పిల్లలేమో గవర్నమెంటు స్కూలూ, వాళ్ళ పధ్ధతులు వేరూ, మనవి వేరూ, ఊరికే పూసుకుని తిరిగేయకండి, ఎవరిని ఎక్కడ ఉంచాలో, మాకంటే మీకే ఎక్కువ తెలుసు…”– ఈ పెద్దాయనేమో, వాళ్ళ ఊర్లో ఓ స్కూలుకి ఏ హెడ్మాస్టరుగానో చేసి రిటైరయినవారు, ఈ క్లాసు పీకుతున్న కొడుకు కూడా ఆ స్కూల్లోనే చదివి,అదే ఊళ్ళో కాలేజీలో డిగ్రీ సంపాదించి ఉద్యోగంలో చేరినవాడు, ఇప్పుడేమో ప్రభుత్వపాఠశాలలూ, కాలేజీలూ “అల్లం” అయిపోయాయి, ప్రెవేట్ స్కూళ్ళూ,కాలేజీలూ “బెల్లం” అయిపోయాయి.
ఇదివరకటి రోజుల్లో, ఏ ఊరికైనా కొత్తవారు వచ్చి, ఫలానావారి ఇల్లు ఎక్కడా అంటే, ఎవరో ఒకరు చెప్పేవారు. కానీ ఇప్పుడో, ఊరికే సొసైటీ పేరొకటీ సరిపోదు, ఎందుకంటే ఈ బిల్డరుగారు అదేపేరుతో Phase 1, Phase 2… అంటూ కట్టుకుంటూపోయాడు. ప్రతీ ఫేజులోనూ, ఓ డజను బిల్డింగులూ, పదిపదిహేను అంతస్థులూ , వీళ్ళకి కావలిసినవారు ఎక్కడుంటున్నారో సరీగ్గా తెలిసికోవాలి. పోనీ ఆ బిల్డింగుల వరసైనా సరీగ్గా ఉంటుందా అంటే అదీ లేదూ. ఎందుకొచ్చామురా భగవంతుడా అనుకుంటాడు.
ఈ సొసైటీల్లో ఉండేవారికి పరిచయం లేదనుకోవడం మహాపరాధం. ముఖ పరిచయం అంటే లేదు కానీ, “ముఖపుస్తక(facebook)” పరిచయం మాత్రం తప్పకుండా ఉండే ఉంటుంది. ఒకరు పెట్టిన పోస్టుకి ఇంకొకరు like లూ, share లూ లక్షసార్లు చేసికున్నవారే, కొండొకచో ఇద్దరూ ఒకే అంతస్థులో పక్కపక్క ఎపార్టుమెంట్లలోనే ఉండికూడా ఉండొచ్చు ! ఈమాత్రందానికి అన్నన్ని వేషాలెందుకో?
ఈ మధ్యన కరోనా Lock Down వంక పెట్టి , ఒక లిఫ్ట్ లో ఒకరో మహా అయితే ఇద్దరు మాత్రమే కనిపిస్తున్నారు…
అసలు ఒకరిని చూసి ఇంకొకరు మొహాలు చిట్లించుకోవలసిన అగత్యం ఎందుకో నాకు అర్ధం కాదు. పోనీ అందరికీ తెలిసినవాడు ఆ సొసైటీ వాచ్ మన్ తో బాతాఖానీ పెట్టుకుందామా అనుకుంటే, పిల్లలకి అదీ కిట్టదు. పోనీ పిల్లలతో ప్రస్తావన చేసి,”ఏరా ఇంతపెద్ద సొసైటీలో ఓ నలుగురేనా తెలుసురానీకూ” అని అడిగారనుకోండి, ఆ పెద్దాయన ఉద్దేశ్యం రేపెప్పుడో తను టపా కట్టేస్తే, కనీసం ఆ నలుగురైనా వస్తారేమో అని, ఆ కొడుకంటాడూ, డోంట్ వర్రీ, ఓ ఫోనుచేస్తే యాంబ్యులెన్స్ వచ్చేస్తుందిలే అంటాడు కానీ, తనుమాత్రం ఇంకొకరితో పరిచయం చేసికుంటే బాగుంటుందేమో అనే ఆలోచన మాత్రం రానీయడు. తీరా ఆ తండ్రో,తల్లో స్వర్గస్థులైనప్పుడు, తనూ ఆ యాంబ్యులెన్సు డ్రైవరూ మాత్రమే ఉంటారు.ఇది మరీ అతిగా ఊహించి వ్రాసింది కాదు, మా ఎదురుగుండా ఓ సొసైటీలో గత సంవత్సరంలో చూసిన సంఘటనలు చూసి వ్రాసింది. బ్రతకడం ఎలా బ్రతికేమూ అని కాదు, పోవడం ఎలా పోయామూ అనేది కూడా ముఖ్యం.
ఎప్పుడో ఒకప్పుడు ప్రతీవారికీ, ఎవరో ఒకరి సహాయం అవసరంవచ్చితీరుతుంది. అవసరం వచ్చిందికదా అని, అవతలివాళ్ళని అడిగితే, అందరూ ముందుకురాకపోవచ్చు, కొంతమంది మొహం చాటేసికున్నా ఆశ్చర్యం లేదు. అలాగని ప్రతీవారితోనూ పరిచయాలు పెంచేసికుని, ఏదో “అతి” గా ఉండమనడంలేదు, పైగా అలా చేస్తే familiarity breeds contempt లోకి కూడా దింపొచ్చు. అలా కాకుండగా ఓ చిరునవ్వు, ఓ పలకరింపు,అప్పుడప్పుడు దివ్యౌషధం లా పనిచేస్తా యేమో.
(భమిడిపాటి ఫణిబాబు, సొంతవూరు అమలాపురం, ఉద్యోగరీత్యా మహరాష్ట్ర పుణే వెళ్లి పోయి, అక్కడే స్థిరపడ్డారు.)
అపార్ట్మెంట్లలో ఈనాటి పరిస్థితుల్ని రచయిత కళ్ళకు కట్టినట్టు వర్ణించారు.బహాశా స్వానుభవాన్ని కూడా జోడించినట్టు అనిపిస్తోంది. రచయిత చెప్పినట్టు ఈ అపార్ట్మెంట్ సంస్కృతి పల్లెలకి సైతం వ్యాపిస్తోంది.కరోనాకి ముందు ఒకసారి నేను తణుకులో సర్కార్ ఎక్స్ ప్రెస్ ఎక్కడానికి మా కవిటం నుంచి కారులో వెడుతోంటే మార్టేర్ లో ఆరు అంతస్తుల ఆథునిక అపార్ట్మెంట్ కనిపించింది .అబ్బో చాలా బావుందేఅంటే కారు డ్రైవర్ అవును సార్ చాలా మోడరన్ గా కట్టారు.అన్నీ టు బెడ్రూమ్ అటాచ్డ్ బాత్రూమ్ లు , ఫోర్గింగ్ అంతా టైల్సు , ఒక్కొక్కటీ 35 లక్షలుఅన్నాడు.అంతా ఎగబడి కొనేసుకున్నారు.వాచ్ మెన్ , cctv కెమేరాలు కూడా వున్నాయి సార్.సరే అదంతా బాగానేవుంది కానీ అంతా స్నేహం గా వుంటారా అని అడిగాను.లేదుసార్ ఎవరి బతుకు లు వాళ్ళవి.అందరికీ బాగా గీర సార్ . పెద్ద వాళ్ళు పలకరించుకోరు. పిల్లలే కాస్త సాయంత్రం పూట ఆడుకుంటారు అన్నాడు. అంతెందుకు చెన్నైలో నేను వుంటున్న అపార్టు మెంట్లో 16 ఫ్లాట్లు వున్నాయి. ఇక్కడకూడా అదే పరిస్థితి. ఓ ఐదారు ఫ్లాట్లవాళ్ళు నాకు తెలుసు అంతే.మిగతా వాళ్ళ మొహాలు గుర్తు పట్టగలను అంతే. పదేళ్ళ గా వుంటున్నాం, ఇంతవరకూ అసలు కొంత మందిని నేను చూడలేదు. నేను ఎవరినైనా పలకరిస్తే హాయ్ అంకుల్ అనేసి వెళ్ళిపోతారు.ఎవరికీ కొంచెం కూడా తీరిక వున్నట్టుకనిపించదు. ఎవరి బతుకులు వాళ్ళవి. అర్థరాత్రిపూట ఎవరికైనా హఠాత్తుగా అనారోగ్యం వస్తే తలుపు తట్టినా పక్క ఫ్లాట్ వాళ్ళు తలుపు తీస్తారా ? ఏమో నాకు సందేహమే సుమండీ!
సూర్య మోహన్ గారూ
మీ స్పందన కు ధన్యవాదాలు.. మీరన్నట్టు చాలామటుకు స్వానుభవాలే ..సాధారణంగా నగరాల్లోనే చూసేవి ,ఇప్పుడు చిన్నచిన్న పట్టణాలకు కూడా పాకడం దురదృష్టం ..కానీ ప్రస్తుత వాతావరణంలో అనుభవించాల్సిందే కదా ..
థాంక్యూ
నాకూ ఒక చిత్రమయిన అనుభవం ఉంది.హైదరాబాద్ బండ్ల గూడలో ఒక అపార్టమెంట్ కాంప్లెక్స్ లోకి మారాను. అయిదు ఫోర్ల్స్ లో 100 ప్లాట్స్ ఉన్నాయి. నాకు అటుపక్క ఎవరున్నారోచూడాలని,పల్కరించాలని చాలా ఉబలాటపడ్డాను.పొద్దున పూట కనిపిస్తారని న్యూస్ పేపర్ చదువుతున్నట్లు నటిస్తూ ఎదురు చూసేవాడిని. ఎపుడయినా తలుపు తెరిస్తే తొంగిచూసి ‘నమస్కారమండి, ఈ ఫ్లాట్ లో కొత్తగా చేరాం,’ అని పరిచయం చేసుకోవాలనుకున్నాను. మాయింట్లో వాళ్లేమో, ‘ఎందుకు అక్కడ తారాడుతున్నావ్,లోపలికి వచ్చేయ్,’ అని విసుక్కున్నారు. నిజం, నమ్మండి, మా ఎడమవైపు ఉన్న వోనర్ ని చూసి పల్కరించేందుకు మూడునెలలు పట్టింది. మా పరిచయం పల్కరింపు మించి ముందుకు పోలేదు.ఆయనది సొంత ఫ్లాట్ ట. వూర్లో మరొక రెండు ఫ్లాట్లున్నాయట. వాళ్లమ్మాయి అల్లుడు అమెరికాలో ఉన్నాడు. మూడు నిమిషాల్లో ఆయన చెప్పడమే తప్ప నా మాట డవినేస్థితి లేదు. ఇంకా చాలా చెప్పాల్సి ఉన్నా,ఫోన్ వస్తే, వెళ్లిపోయాడు. నేను బతికిపోయాను. మాది అద్దె ప్లాట్. మాస్నేహం ఎందుకో ముందుకు పోలేదు. ఎపుడయినా లిఫ్ట్ లో తారసపడితే, పార్కింగ్ లో ఎదురుబడితే ఒక బలవంతపు చిర్నవ్వు. అంతే. ఒక ఏడాది గడిచింది. మా ఫ్లోర్ లో ఉన్న 20 కుటుంబాలు కాదు కదా, రెండు కుటుంబాలకు కూడా దగ్గిర కాలేకపోయాను. అపార్ట్ మెంటాలిటి!
నాగరాజు గారూ ..
అప్పుడే ఎక్కడయిందీ ?☺ కర్మ కాలి లిఫ్ట్ లో వెళ్తూ కనిపించినా ఏదో పేద్దపనున్నట్టు మొబైల్ చెవి దగ్గర పెట్టుకోవడమో లేక తొంగి చూడ్డమో ..సిగ్నల్ రాదని తెలిసినా ..సొసైటీ జనరల్ బాడీ మీటింగులగురించి మరోసారి రాస్తాను ..ఈ ఎపార్ట్మెంటాలటీ ఓ ఎవర్ గ్రీన్ టాపిక్ ..
థాంక్యూ
అవును. ఈ అపార్ట్ మెంటాలిటీ అంటురోగం ముమ్మాటికీ నిజం. నిలబడట్లేదు. ఇంకా ఇంకా వ్యాపిస్తూనే ఉంది. అనంతపురం పిజి సెంటర్ లో చదివేప్పుడు మా సంస్కృతం సారు శలాక రఘునాథ శర్మ ఆ కాలంలోనే (1980వ దశకం) చాలా బాధ పడుతుండేవారు. తెలుగు డిపార్టుమెంటు వరండాలో ఎదురు పడితే పక్క చూపులు చూసుకుంటూ తప్పించుకు పారిపోతారెందుకో, పెదవులు విడివడేలా ఓ చిర్నవ్వు పారేసుకుంటే వీళ్ల సొమ్మేం పోతుందో అని నొచ్చుకునేవారు పాపం. నిజానికీ తప్పించుకునే రోగం రూరల్, అర్బన్ తాలూకు జాడ్యం. మారిన జీవనశైలితో పాటు మనసు కుంచించుకుపోయిన మనిషి వికృత స్వరూపం. శభాష్ ఫణిబాబు గారు. మనసులో పేరుకుపోయిన అశాంతిని మాటలుగా పేర్చిన మీ రైటప్ మనిషితనం మరచిన నవనాగరికతపై కొరడా ఝళిపంచినట్టుంది. ఎక్కడో పూణెలో స్థిరపడిన మీరు తెలుగులో ఇంత హాయిగా, సూటిగా, నిజాయితీగా రాయడం అద్బుతం. కీపిట్ అప్.
అక్షర సత్యం
ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో తప్పదు కానీ మీరన్నట్లు అవసరం వస్తే కూడా అందుబాటులో ఎవ్వరూ లేని నేటి సమాజరీతులు చూస్తుంటే ఏమీ చేయలేని నిస్సహాయ స్థితి మనది
మాది ఇండిపెండెంట్ ఇల్లు
మామూలుగా అయితే ఈ కాలం లో ఇవి సేఫ్ కావని అంటారు
కానీ మావి దగ్గర దగ్గరగానే 20 ఇళ్ళు ఎదురెదురుగా, పక్కపక్కనే ఉండటం మూలాన వరండాలో కొస్తే అందరూ కనపడతారు
అదే భాగ్యం 100 అడుగుల దూరంలో మెయిన్ రోడ్డూ బస్టాండూ ఆటో స్టాండూ ఉండటం మాకు అన్నీ అందుబాటులో ఉండటం అదృష్టమే
మన తరం వాళ్ళకి నలుగురితో మాట్లాడటం అవసరం వస్తే చేతనైన సహాయం చేయటం చాలా సంతోషంగా ఉంటుంది కానీ మిగిలినవారు స్పందించకపోతే ఏం చేయగలం
ఈ పద్ధతి ఎలా పరిష్కరించాలో దేవుడే చూడాలి 👌👌👍👍
ప్రస్తుతం నేనూ అపార్ట్ మెంట్ వాసినే. ఈ దిక్కుమాలిన అపార్ట్ మెంటాలిటీ బాధిత బందీనే. మనసులో బాధను చాలా చక్కగా వ్యక్తం చేశారు ఫణిబాబు గారూ. కంగ్రాట్స్. 1980వ దశకంలో అనంతపురం పిజి సెంటర్ లో మా సంస్కృతం సారు శలాక రఘునాథ శర్మ ఆనాడే బాధపడుతుండేవారు కొందరు మనుషుల నవ్వలేని తనం గురించి. తెలుగు డిపార్టుమెంటులో ఆ మూడడగుల నిడివి గల వరండాలో నడిచివెళుతూ ఎవరైనా ఎదురు పడితే పక్క చూపులు చూసుకుంటూ సాగిపోయే ప్రబుద్ధుల గురించి, కళ్లు కలిపి పెదవులు విడివడేలా ఓ చిర్నవ్వు పారేసుకుంటూ పోతే వాళ్ల సొమ్మంతా కరిగిపోతుందా చెప్పండి అని నొచ్చుకునే వారు. మనమెవరో కొందరం అందరితో కలిసిపోవాలని అనుకునే పాతకాలపు చాదస్తం గాళ్లం కొంతమందిమి మిగిలాం గానీ ఇవాళ్టి నవనాగరీకం మనుషుల్లో నూటికి తొంభైమంది అదిగో అలా కుంచించుకుపోయే అత్యాధునిక పరిభ్రష్టులే. ఏం చేస్తాం చెప్పండి వీళ్ల మధ్యనే బతక్కతప్పదు. అది మన ప్రారబ్ధం. ఎక్కడో పూణెలో స్థిరపడిన మీరు మనసులోని వెలితిని అంత హాయిగా నిజాయితీగా మనసుకు తగిలేలా సూటిగా రాయడం బోల్డు ఆనందాన్నిచ్చింది. మరోసారి మీకు అభినందన వందనాలు.
వెంకటేశ్వర మూర్తి గారూ.
అయినా మనలాటి పాతకాలం చాధస్తులు ఉండేదెంతకాలం లెండి ?☺ కంఠశోష అని తెలిసినా , అదేదో లౌడ్ థింకింగ్ అంటారే , అలా ఏదో రాయడమంతే ..
మీ అభిమాన పూరిత స్పందన కు ధన్యవాదాలు.
, వరలక్ష్మి గారూ ,
.చాలా అదృష్టవంతులు మీరు ..అదేదో బెస్ట్ ఆఫ్ బోత్ వరల్డ్స్ అంటారే అలాగ , ఓవైపు ఈ దౌర్భాగ్యపు ఎపార్ట్మెంట్ సంస్కృతిని తప్పించుకుంటూనే , వీళ్ళందరూ పడే బాధలు కూడా రింగ్ సైడ్ సీట్ నుంచి చూడగలుగుతున్నారు ..అభినందనలు.