ఇంగ్లీష్ సినిమా వస్తే మా ఊరి హాల్లో రన్నింగ్ కామెంటరీ ఉండేది

(పరకాల సూర్య మోహన్)
పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, పోడూరు మండలంలో వున్న మా ఊరు కవిటం పల్లెటూరే కానీ ఎంతో విలక్షణమైన ఎన్నో ప్రత్యేకతలు సంతరించుకున్న వూరు. దేశభక్తులకు, సంఘసేవకులకు , రాజకీయ నాయకులకు, మంత్రులకు , ఉన్నత నౌకా దళ అధికారులకు, ఉన్నత ప్రభుత్వ అధికారులకూ, పత్రికా రచయితలకు పుట్టినిల్లు. జాతిపిత మహాత్మా గాంధీజీ పాద స్పర్శ తో పునీతం అయిన వూరు మా కవిటం.
పచ్చని పంట పొలాలతో, కొబ్బరి తోటలతో, మామిడి ఇంకా రకరకాల పండ్ల తోటలతో కనువిందు చేసే మా కవిటం లో పుట్టి , పెరిగిన వాళ్ళు ఎంతో అదృష్ట వంతులని చెప్పాలి.
మా ఊరు కవిటంలో అక్షరాస్యత ఎక్కువ . బాగా పై చదువులు చదువుకుని, ఉన్నత పదవులు అలంకరించి మా వూరికి పేరు ప్రఖ్యాతలు ఆర్జించిన ప్రముఖులు ఎంతోమంది ఇక్కడ పుట్టి పెరిగిన వారే. మా గ్రామంలో అంతా ఎంతో సౌమ్యులు. సహృదయతకూ, స్నేహశీలతకూ కాణాచి మా కవిటం.
ఎంతో ఒదుగుతూనే ఎదిగి , ఎదుగుతూనే ఒదిగే సౌజన్య మూర్తులకు నిలువెత్తు నిదర్శనం మా కవిటం.
ఉద్యోగాల నిమిత్తం , పిల్లల చదువుల నిమిత్తం విధి లేక వేరే వూళ్ళలో వుండవలసి వచ్చినా మా మూలాలు కవిటమే.
ఏదేశమేగినా, ఎందు కాలిడినా మేము పుట్టి పెరిగిన కవిటం గ్రామాన్ని తలుచుకోగానే మా ఒళ్ళు పులకరించి పోతుంది. ఆ చిన్ననాటి తీపి జ్ఞాపకాలు మా మనసుల్లో చెరగని ముద్ర వేసాయి. మా కవిటం నేలలో, ఆ మట్టిలో ఏదో చెప్పలేని గొప్పతనం వుంది.తలుచుకుంటే తరగని తీయని జ్ఞాపకాల నిధి, పెన్నిధి మా వూరు కవిటం. వాటిని తలుచుకుంటూ శేషజీవితం గడిపేయవచ్చు. మా చిన్ననాటి జ్ఞాపకాలలో ఎంతో మనసుకి హత్తుకుపోయిన కొన్నింటిని మీతో పంచుకుంటాను.

మోహన రాగాలు-9


మా చిన్నతనాల్లో వేసవి సెలవుల్లో తినడం, తిరగడం పిచ్చి అల్లరి చెయడం తప్పించి వేరే కాలక్షేపం ఏమీ వుండేది కాదు. వూళ్ళో ప్రతి సందు, ప్రతి డొంక, ప్రతి పొలంగట్టూ, ప్రతి పంట కాలువా మాకు కొట్టిన పిండే. ఎక్కడైనా ఈతచెట్టుకి, ఈత పళ్ళ గెల కనిపిస్తే చాలు మిడతల దండులా అక్కడ వాలి పోయేవాళ్ళం.ఒకవేళ గెలలో ఈతకాయలు పచ్చిగా వున్నా దాన్ని బతకనిచ్చేవాళ్ళం కాదు. ఆ గెలలు కోసుకువెళ్ళే వాళ్ళం.
అవి కూడా తాటి ముంజలు లాగే వేసవిలో వస్తాయి. వీటిని ముగ్గపెట్టడం ఓ గమ్మత్తు ప్రక్రియ. అవి పసుపు రంగు లోకి తిరగ్గానే కోసి చెరువు బురదలో కానీ కాలువ మట్టిలో గాని 3,4 రోజులపాటు కప్పెట్టాలి. ఆ తరువాత వాటిని బైటకి తీసి కడిగి చూస్తే అవి ముదురు, ఎరుపు రంగులో, ఖర్జూరం పండు రంగులో కి మారుతాయి. అవి కూడా ఖర్జూరం జాతే. భలే తీపి చిరుతిండి..
ఆ మూడు నాలుగు రోజులూ మేము వాటిని కప్పెట్టిన రహస్య ప్రదేశాన్ని ఒ కంట కనిపెడుతూనే వుండేవాళ్ళం. ప్రత్యర్థుల కంటపడకుండా అక్కడ ఎండిపోయిన పుల్లలు, కొమ్మలు పడేసేవాళ్ళం. అవి బాగా పండిన తరువాత శుభ్రంగా కడిగి సమానంగా పంచుకుని తినేవాళ్ళం. ఎవరికీ ఎక్కువ తక్కువలు వుండేవికాదు. మా గ్యాంగ్ లో అంతా సమానమే. ఇవేనా , కాదు మా తిండి రంధికి కాదేదీ అనర్హం.
స్ప్రింగులా చుట్టలు తిరిగి చెట్టుకు వేలాడుతూ నోరూరించేలా కనిపించే రంగు రంగుల సీమ చింత కాయలు మా మరో అభిమాన చిరుతిండి.
మా గ్యాంగ్ లో అవలీలగా చెట్లుఎక్కే చాకులాంటి కుర్రాళ్ళకి ఆ పని పురమాయించే వాళ్ళం. పాఠకుల్లో, ఈ కాలం కుర్రాళ్ళలో ఎంత మందికి ఈ సీమ చింతకాయలు తెలుసో నాకు తెలియదు. అసలు ఎంతమంది వీటిని చూసి , తిని వుంటారు? నాకు సందేహమే సుమండీ.అవి ఎంతో తియ్యగా, కాస్త ఒగరుగా వుండేవి.
నోరూరించే పచ్చడి కోసం అప్పుడే చెట్టునుంచి కోసుకు వచ్చిన లేత తాజా చింతకాయలు !
ఇంక గుత్తులు గుత్తులుగా చెట్లకి వేలాడుతూ నోరూరిస్తూ అమాయకంగా కనిపించే చింత కాయలు మా కంట పడితే చాలు మా పంటి కింద నలిగిపోవల్సిందే. అది ఎవరి చెట్టు అన్నది మాకు ముఖ్యంకాదు. మా దృష్టిలో అంతా సమానులే.
నల్లని నేరేడు పళ్ళ పరిస్థితి కూడా అంతే. నేరేడు చెట్లు చాలా ఎత్తు గా వుండేవి. ముందుగానే జేబుల్లో పోసుకెళ్ళిన రాళ్ళను, అంబుల పొదిలో వుంచిన స్పెషలు బాణాల్లా బైటికి తీసి , ఎక్కు పెట్టి, గురి చూసి కొట్టేవాళ్ళం. సాధారణంగా మా గురి తప్పేదికాదు. నేరెడు పళ్ళు టపటపా రాలి పడేవి. పక్కనే వున్న పిల్లకాలువలో వాటిని శుభ్రంగా కడిగి వాటిని అక్కడే, ఆ చెట్టకిందే కూచుని లాగించేసే వాళ్ళం. తన చెట్టు పళ్ళని కుర్రాళ్ళు హాయిగా ఆరగిస్తున్నారని ఆ నేరేడు చెట్టు ఆనందించేదో లేక మా రాళ్ళ దెబ్బలకి తిట్టుకునేదో మాకు తెలియదు. ” axe forgets, tree remembers” అన్న ఇంగ్లీషు సామెత నాకు గుర్తొచ్చింది. పాపం, మా చిన్నతనాల్లో అలా ఎన్ని అమాయక, అభాగ్య, నిస్సహాయ పండ్ల చెట్లు మా దౌష్ట్యానికి బలైపోయాయో లెక్కలేదు.
మా ఇంట్లోపండగలకి పది రోజులు ముందుగానే పిండివంటల తయారీ సన్నాహాలు మొదలయ్యేవి. అరిసెలు, మిఠాయిలు, జంతికలు వంటి పిండి వంటల్ని తయారుచేసి, పెద్ద పెద్ద డబ్బల్లో పెట్టి మూత గట్టిగా బిగించి మాకంట పడకుండా రాక్షసుడి ప్రాణాల్లా ఏడు ఇరుకుల్లో దాచేసేవాళ్ళు. అయినా మేము అవలీలగా ఆ వాసల్ని పసికట్టేవాళ్ళం. కానీ పెద్దవాళ్ళ కన్నుకప్పి వాటి సమీపానికి వెళ్ళలేక పోయేవాళ్ళం. ఎప్పుడూ ఎవరో ఒకరు ఆ ప్రదేశంలోనే వుండేవాళ్ళు.
మధ్యాన్నాల టైములోకూడా వంటింటి గడపమీద తల పెట్టుకుని పడుకునే వాళ్ళు. చీమ చిటుక్కు మంటే కళ్ళు తెరిచి చూసేవాళ్ళు. ఇంక  మా ఆటలు ఏమి సాగుతాయి చెప్పండి. మా కోతి మూకకి మా ఇంట్లోనే కాదు మా వూళ్ళో కూడా చాలా పేరు ప్రఖ్యాతలు వుండేవి మరి.
మా చిన్నతనాల్లో చిరుతిండి యావ అలావుండేది. అలాంటి రోజులు మళ్ళీరావు.
కడుపు నిండిన తరువాత వేరే కాలక్షేపం ఏమిటా అని ఆలోచించే వాళ్ళం. మా బాబయ్యలు మా పోరు పడలేక మమ్మల్ని అప్పుడప్పుడు షికార్లకీ సినిమాలకీ తీసుకువెళ్ళే వాళ్ళు. అప్పుడు మా హుషారు అంతా ఇంతా కాదు. సైకిలు హాండిల్ బార్ రాడ్ మీద ఒకళ్ళని, వెనకాల కారియర్ మీద ఇంకొకళ్ళనీ కూచోపెట్టుకుని మా బాబయ్య మమ్మల్ని ఓ రౌండ్ తిప్పేవాడు. ఎప్పుడైనా సినిమాకి తీసుకెళ్ళేవాడు. అప్పుడు మా సంబరం అంతా ఇంతా కాదు. ఏడాదికో శివరాత్రి లా ఎప్పుడైనా ఇంటిల్లపాది సినిమాకి బయలుదేరితే ఆ ప్రయాణం ఏర్పాట్లు , ఆ సన్నాహాలు మీకు చెప్పి తీరవలసిందే.

Like this story? Share it with a friend!

మాకు దగ్గర్లో వున్న టౌన్ పాలకొల్లు. అక్కడ రెండు సినిమాహాళ్ళు ఉండేవి. మొత్తం కుటుంబ సమేతంగా సినిమా చూడటానికి అంతా రెండెడ్ల బండి మీద బయలు దేరేవాళ్ళం. ప్రత్యేకంగా బండికి గూడు కట్టి, క్రింద తొట్టి లో గడ్డి పరిచి పైన జంబుఖానా గాని బొంత గాని వేసి, మరచెంబు లో మంచినీళ్ళు పోసుకుని, అటుకులు, జంతికలు చిరుతిళ్ళు పెట్టుకుని బయలు దేరేవాళ్ళం.
ఎడ్లకి ప్రత్యేకమైన మువ్వల పట్టీలు కట్టి అవి నడుస్తోంటే ఘల్ ఘల్ మని మంటూంటే ఆ శబ్దం ఎంతో వినసొంపుగా వుండేది. బండికి ఒక లాంతరు కట్టి వెళ్ళే వాళ్ళం. ఆ రెండెడ్ల బండి మీద ప్రయాణం,అదో మధురమైన అనుభవం. మా పిల్లల సంబరం అంతా ఇంతా కాదు.
ఎడ్లు తినడానికి క్రింద తొట్టిలో గడ్డి, జనపకాడలు పెట్టేవారు. ఒక చేత్తో దుడ్డు కర్ర, మరో చేత్తో లాంతరు పట్టుకుని ఒక పాలేడు బండి ముందర నడిచేవాడు. సాధారణంగా రెండు బళ్ళలో సినిమా కి వెళ్ళేవాళ్ళం.
సినిమాకి ఓ రెండు గంటలు ముందుగానే బయలుదేరేవాళ్ళం. మరి రెండెడ్ల బండి మీద ప్రయాణంకదా!
సినిమా హాలుకు చేరుకోగానే పాలేడు బండిని కాస్త దూరంగా కట్టేసి ఎడ్లకి మేత పెట్టేవాడు. అవి నింపాదిగా నెమరు వేసుకుంటూ తినేవి. పాలేడు కూడా ఓ కునుకు తీసేవాడు. ఈ లోగా మా బాబయ్య సినిమా టిక్కెట్లు కొనుక్కొచ్చేవాడు.
ఆరోజుల్లో సినిమా హాల్లో నేల, బెంచి, కుర్చీ టిక్కెట్లు వుండేవి. పిల్లలకు బెంచీ, పెద్దలకు కుర్చీ టిక్కెట్లు కొనేవాడని బాగా జ్ఞాపకం.
ఆరోజుల్లో సాధారణంగా తెలుగు సినిమాలే ఆడేవి. ఎప్పుడైనా పౌరాణిక జానపద హిందీ, ఇంగ్లీషు సినిమాలు ఆడేవి. ఆ సినిమాల సంభాషణలు అందరికీ అర్థం కావడంకోసం హాలు యజమానులు ఒక అనువాదకుడిని ఏర్పాటు చేసే వాళ్ళు.
ఆ వ్యక్తి హాలు లోపల మధ్యలో , గోడవారగా ఓ పెద్ద బల్లమీద నుంచుని ఆ డైలాగుల్ని తెలుగులో అనువాదం చేసేవాడు .
అందరికీ వినపడటం కోసం గొంతు చించుకుని అరిచేవాడు. చాలా నాటకీయంగా సందర్భానికి తగ్గట్టు అభినయిస్తూ అనువాదం చేసేవాడు.
సినిమాలో యుద్ధం సీన్లు వస్తే ఆయన కూడా వీరావేశంతో వూగి పోయేవాడు. సినిమా చూడాలో, ఆ వ్యక్తి నటనని చూడాలో తేల్చుకోలేక పోయేవాళ్ళం.
సినిమా అయిపోగానే ఇంటికి ఆ చీకట్లో బళ్ళ మీద బయలుదేరేవాళ్ళం. ఆ చిమ్మచీకటిలో రెండెడ్ల బండిలో ప్రయాణం ఎంతో వుత్కంఠ భరితంగా వుండేది. ఎడ్లు చాలా స్పీడ్ గా నడిచేవి. చుట్టూరా చీకటి, కీచురాళ్ళ రొద. కాలువ గట్టమ్మటే , మువ్వల శబ్దంతో బళ్ళు ముందుకు వెడుతోంటే తాటి, కొబ్బరి చెట్ల నీడలు జుట్టు విరబోసుకున్న దెయ్యాల్లా తలలు ఆడిస్తోన్నట్టు కనిపించేవి. భయంతో బితుకు బితుకు మంటూ కూచునే వాళ్ళం. అలాగే నెమ్మదిగా నిద్ర లోకి జారుకునేవాళ్ళం.
ఎప్పుడు బళ్ళు ఇంటికి చేరేవో తెలిసేది కాదు. ఇంక లేవండి, ఇంటికి వచ్చేసాము అని పెద్దవాళ్ళు మమ్మల్ని లేపితే కళ్ళు నులుముకుంటూ లేచి పక్కల మీద వాలిపోయేవాళ్ళం. వెంటనే నిద్ర పట్టేసేది.
ఈ నాడు పల్లెటూళ్ళలో సైతం ఎవరూ రెండెడ్ల బళ్ళ మీద సినిమాలకు వెళ్ళరు. ఇప్పుడు పల్లెటూళ్ళలో అంతా బైకుల మీదా , కార్లలోనూ వెడతారు. కానీ మా చిన్నతనాల్లో మేము వెళ్ళాం. ఆ అనుభూతుల్ని తృప్తి తీరా ఆస్వాదించాం. మరి మీలో ఎంతమందికి అటువంటి అనుభవాలు వున్నాయో నాకు తెలియదు.
అందుకే అంటాను అటువంటి రోజులు మళ్ళీ రావని.

(పరకాల సూర్య మోహన్  విశ్రాంత జర్నలిస్టు. సొంతవూరు కవిటం, స్థిరపడింది చెన్నైలో)

9 thoughts on “ఇంగ్లీష్ సినిమా వస్తే మా ఊరి హాల్లో రన్నింగ్ కామెంటరీ ఉండేది

  1. ఆశ్చర్యం, పాలకొల్లు సినిమా హాళ్లలో ఇంగ్లీష్, హిందీ చిత్రాలు అడేటపుడు రన్నింగ్ కామెంటరీ ఏర్పాటుచేయడం. నేను ఎపుడూ ఈ విషయం విననేలేదు.చదవనూ లేదు. చాలా ఆసక్తి కరమయిన విషయాలను మీరు చెబుతున్నారు.చాలా విలువయిన సమాచారం , ఫిల్మ్ స్టడీస్ లో మంచి రీసెర్చ్ టాపిక్ ఇది. మోహనరాగాలు ఇలాగే కొనసాగాలి. మీ జ్ఞాపకశక్తికి జోహర్లు. మీది photographic memory. సాధారణంగా అంతా ట్రివియా అని కొట్టేసే విషయాలను ముచ్చటగా చెబుతున్నారు. ధన్యవాదాలు. మీ ఊరు ఆరోజుల్లో ఇంత ఆందంగా, ఆనందంగా, కోలాహలంగా ఉండేదా అని అనుమానమొచ్చెంత గొప్పగా చెబుతున్నారు. మీ ఊరు ఒకసారి చూడాలని ఉంది. వస్తాను తొందర్లోనే.

  2. ఈపర్యాయం సూర్యమోహన్ గారు ఆలపించిన సమ్మోహన సినిమా రాగం – చిరు తిళ్ళూ, పండ్ల మేళవింపుతో మురిపించింది.

    సినిమా హాళ్ళలో హిందీ , ఇంగ్లీష్ సినిమాలు ప్రదర్శించినపుడు *లైవ్* అనువాదకులుంటారని ఎంతమందికి తెలుసు ?

    సీమచింతకాయలనే ఓ రకం పండ్లుంటాయని ఎంతమందికి తెలుసు ?
    పచ్చి ఈత కాయలను దోర పండ్లుగా మార్చే పద్ధతి ఎంతమందికి తెలుసు?
    మరచిపోయిన చిరుతిండ్లవేట – చింతకాయల పులుపుతీపులను మధురంగా గుర్తుతెప్పించారు.

    ఎడ్లబండిలో అటూఇటూ ఊగుతూ , గుంటల్లో ఎగిరి పడుతూ , మువ్వల గంటల ఘణఘణలు వింటూ , చుట్టూరా అలుముకున్న చీకటిని భయపడుతూ చూస్తూ ….
    గతుకుల రోడ్డుపై ప్రయాణిస్తున్న అనుభవాన్ని ముత్యాల్లాంటో మాటల్లో కలుగచేసారు.
    ఎన్నో ఏళ్ళ వెనక్కి ఎక్కడికో తీసుకుపోయి మధురమైన స్మృతులును ఇప్పుడు తెప్పించారు.
    ధన్యవాదములు.
    ఇలాగే తీయటి రాగాలు అతి మోహనంగా ఆలపిస్తూ ఉండాలని కోరుకుంటూ…..
    నమస్కారములతో…

  3. సినిమా హాల్ లో గోళీ షోడా కోసం పేచీలు పెట్టేవాళ్ళం..

    చెక్క మూత లాంటి పరికరం క్రింద సైకిల్ ట్యూబ్ రబ్బరు ముక్క పెట్టి షోడా కొడితే ….చూయ్..య్..య్.య్.య్ మంటూ వచ్చే శబ్దం ఇష్టం

    తర్వాత కడుపులోంచి ఎగదన్నే గేస్.. త్రేన్పులు వస్తూంటే ఆ అనుభవం ఇష్టం..

    సినిమా హాల్ దగ్గర ఈలలు కొనుక్కుని బండిలో ఊదుతుంటే ఎడ్లు బెదురుతాయి ఇంటికెళ్ళి ఊదుకోండి అనే పెద్దల మందలింపులు ఇష్టం…
    అంతకన్నా మధురమైన ఆ బాల్యం ఇష్టం…

    కాలగమనంలో మరిచిన ఎన్నో ఎన్నెన్నో తీపి గురుతులు పూతరేకుల దొంతరలు లా కనులముందు కదులుతుంటే నెమరువేసుకునేదుకు ఇలాంటి మోహన రాగాలు ఇంకా రావాలని కలలు కంటూ…
    రధాంగపాణి పరకాల

  4. మోహనరాగాలు చదువుతుంటే ఏడవపది దాటిన నాకు కూడా ఇంచుమించు అవే చిరుభూతులు, అంటే ఈతకాయలు, చింతకాయలు గుర్తుకొస్తున్ననవి. 1952 లో నా ఐదవయేట రేప‌ల్లెలో మూకీ సినిమా దానికి కధచెప్పుతూ ప్రక్కనే ఒకాయన ఇంకాగుర్తు. చాలా బాగా సాగుతున్నవి. మమ్మల్ని మరలా మా బాల్యంలోకి తీసుకుపోతున్న మోహన్ గారికి అభివందనం..నరసింహ మూర్తి.

  5. మోహనరాగలు చాలా interesting ga సాగుతున్నాయి. మీ ఊరిలో అంతమంది విద్యాధికులు వుండడం విశేషం.పరభాషా సినిమాలకి అనువాదకులు వుండడం మొదటిసారి వింటున్నాను. ఐటీ ఇస్ really a good thought. Now we have subtitles. ఇలాగే మాకు కొత్త కొత్త విషయాలను అందించండి.

  6. Your cinema experience is wonderful and very new to us. Keeping a translator was a great idea. When I was taken to a movie by my mother, I used ask her after the movie where did all the actors go. Where is the way for them to leave. When she tells me they were never there to leave, I could never comprehend it. Your writing took me back to my memories of my early cinema experience. Thanks. And I still don’t know if “chintakayalu ” can be used to make chutney instantly haha.

  7. నేను పుట్టిన బేతవోలు,మా తాత గారి పొన్నూరులో కూడా ఇలాంటి సినిమా అనుభవాలు నాకూ ఉన్నాయి.a రోజులు తిరిగి రమ్మంటే వస్తాయా చెప్పండి పరకాల బావ గారూ..

  8. సీమ చింత కాయలు, నేరేడు పండ్లు, ఎడ్లబండ్లప్రయాణాలతో మీ కవిటానికి మమ్మల్ని తీసుకెళ్ళేరు. సినిమా అనువాదం గురించి ఎప్పుడూ వినలేదు.

  9. సినిమా హాల్లో అనువాదకుని గురించి మీ వర్ణన చదివి బలే నవ్వొచ్చింది. అలాంటి సౌకర్యాలు ఉంటాయా అని ఆశ్చర్యం కలిగింది. మా అమ్మమ్మ గారి ఇంట్లో చింతచెట్లు ఉండేవి. ఆ కాయలు రాలగొట్టి తినటం, విసిరిన రాళ్లు ఒక్కోసారి మామీదే పడి దెబ్బలు తగలటం గుర్తు. మా మేనమామ ఆ చింతచెట్లకు ఉయ్యాల కట్టేవారు మాకోసం. ఊరి బడి వెనక రేగు చెట్లు, నేరేడు చెట్ల కాయలు కోసి పరికిణీల్లో మూట కట్టుకునే వాళ్లం. ఈత చెట్లు దూరంగా చూడటమే గాని ఎప్పుడూ కాయలు తినలేదు. మీ పసితనం మా బాల్యం కన్నా ఎంతో అందంగా గడిచింది అనిపిస్తుంది.
    ఈ యాంత్రిక జీవితంలో గ్రామీణ జీవన సౌందర్యాన్ని వర్ణించి, మా stress కొంత తగ్గిస్తున్నందుకు ధన్యవాదాలు పెదనాన్న గారూ _/\_

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *