హైదరాబాద్, ఫిబ్రవరి 13 : శాంతి భద్రతల పరిరక్షణ, సంక్లిష్టమైన కేసుల పరిశోధన, ఛేదనలో అత్యంత కీలక పాత్ర వహించే విధంగా ప్రత్యేక శిక్షణ పొందిన 37 పోలీస్ జాగిలాల పాసింగ్ అవుట్ పరేడ్ రేపు శుక్రవారం జరుగనుంది. ఇవన్నీ చాలా కఠిన శిక్షణ పూర్తి చేసుకున్నాయి. అన్నట్లు వాటికి ఉద్యోగం, బరువుబాధ్యతులు, ఆపైన రిటైర్మెంట్ ఉంటాయి. ఈ ముచ్చట్లేవో చూడండి…
మొయినాబాద్ లో ఉన్న ఇంటిగ్రేటెడ్ ఇంటెలిజెన్స్ టైనింగ్ అకాడమీ లో జరిగే పోలీస్ జాగిలాల పాసింగ్ అవుట్ పరేడ్ కు పలువురు పోలీస్ ఉన్నతాధికారులు ముఖ్య అతిధిలుగా హాజరవుతారు. మొయినాబాద్ శిక్షణా కేంద్రం లో ఈ 37 జాగిలాలకు ఎనిమిది నెలల పాటు 53 మంది హాండ్లర్స్ (శిక్షకులు) ప్రత్యేక శిక్షణ ను ఇచ్చారు. ఈ 37 జాగిలాలలో ప్రధానంగా లెబ్రడాల్‌, జర్మన్ షెప్పర్డ్, బెల్జియం మాలినోస్, కోకోర్ స్పైనల్, గోల్డెన్‌ రిట్రీవర్‌ జాతులకు చెందినవి వున్నాయి.
కుక్కలకు వాసన చూస్తే శక్తి 40 రెట్లు, వినికిడి శక్తి 20 రెట్లు, కంటి చూపు పది రెట్లు అధికం. విశ్వాసానికి మారు పేరుగా నిలిచే కుక్కలు పోలీస్ శాఖకు నేర పరిశోధనలో కీలకంగా మారుతున్నాయి. హత్యలు, దోపిడీలు, దొంగతనాలు జరిగిన సమయంలో నిందితులను పట్టించడం, సంఘవిద్రోహులు అమర్చే పేలుడు పదార్థాలను గుర్తించి భారీ ప్రాణ, ఆస్తి నష్టం నివారించడంలో పోలీసు జాగిలాలు అత్యంత కీలక పాత్రను పోషిస్తున్నాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 435 రకాల జాతులు ఉన్నాయి. చూసేందుకు అన్ని ఒకే పోలికతో ఉన్నప్పటికీ ఒక్కో జాతి శునకం ఒక్కో ప్రత్యేకతను కలిగి ఉంటుంది. వీటిలో ప్రధానంగా 12 జాతులకు చెందిన జాగిలాలను పోలీస్ శాఖ తమ నేర పరిశోధనల అవసరాలకు వినియోగించుకుంటున్నది.
తెలంగాణా రాష్ట్ర పోలీస్ శాఖ లెబ్రడాల్‌, డాబర్‌మెన్‌, ఆల్సీషియన్‌, గోల్డెన్‌ రిట్రీవర్‌, డాల్మేషన్‌, జర్మన్‌షపర్డ్‌ వంటి ఆరు రకాల జాతుల జాగిలాల సేవలను మాత్రమే వినియోస్తున్నది. ఇవి కాకుండా ఎయిర్‌ ఫోర్టులో తనిఖీల కోసం చిన్నవిగా వుండే కాకర్స్‌ స్పెనియన్‌ జాతి కుక్కలను పోలీసులు వినియోగిస్తున్నారు. మనుషులతో పోలీస్తే వివిధ జాతుల కుక్కలకు వాసన చూస్తే శక్తి 40 రెట్లు, వినికిడి శక్తి 20 రెట్లు, కంటి చూపు పది రెట్లు అదికంగా కలిగివుంటాయి.
ఎనిమిది నెలల కఠోర శిక్షణ
హైదరాబాద్‌లోని మొయినాబాద్‌లో పోలీస్ శాఖ అద్వర్యం ఉన్నఇంటిగ్రేటెడ్ ఇంటెలిజెన్స్ టైనింగ్ అకాడమీలో పోలీస్ జాగిలాలకు కఠోర శిక్షణ ఇస్తున్నారు. తమకు అవసరమైన జాగిలాల గురించి ఆయా యూనిట్ల అధికారులు ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదన పంపిస్తారు. ఇంటెలిజెన్స్, సెక్యూ రిటీవింగ్‌ అధి కారుల ఆధ్వర్యంలో ఆయా యూనిట్లకు కావాల్సిన కుక్క (స్నిఫర్‌ లేదా ట్రాకర్‌)ను తీర్చిదిద్దేందుకు మూ డు నెలల వయస్సు కలిగిన కుక్క పిల్లలను అందుబాటులోని కేంద్రాల్లో కొను గోలు చేస్తారు. దీనిని హ్యాండ్లింగ్‌ చేసేందుకు ప్రత్యేకంగా ఒక కానిస్టేబుల్‌ను కేటాయిస్తారు.
. మొదటి నెలలో గ్రూమింగ్‌, వేళకు ఆహారం ఇవ్వడం ద్వారా యజమాని (హ్యాండ్లర్‌ ) పట్ల కుక్కకు ప్రేమ, ఆకర్షణ కలిగేలా చేస్తారు. ఈ సమయంలో కుక్క తన యజమానిని గుర్తించే స్థాయికి చేరుతుంది. నాలుగోనెల నుంచి ఐదో నెల వరకూ విధేయత, కూర్చోవడం, నిలబడడం, పడుకోవడం, సెల్యూట్‌ చే యడం వంటివి నేర్పిస్తారు. ఆ తర్వాత వాటికి ఉన్నతాధికారుల సమక్షంలో పరీక్ష నిర్వహిస్తారు. వీటిలో ఉత్తీర్ణ త పొందిన వాటికి ఐదు నెలల పాటు పేలుడు పదార్థాలను కనిపెట్టడం, నిందితుల ఆచూకీలను కనిపెట్టడం, ఇతర అంశాల్లో పూర్తి స్ధాయి శిక్షణనిస్తారు.
క్రమం తప్పని దినచర్య
ఉదయం ఆరుగంటలకు క్యానల్‌ లను స్థావరం నుంచి బయటకు వదులుతారు. ఎనిమిది గంటల వరకూ రన్నిం గ్‌, వ్యాయామంతో పాటు దైనందిన శిక్షణ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొంటాయి. అరగంట పాటు గ్రూమింగ్‌ (దువ్వడం) చేస్తారు. ఎనిమిదిన్నరకు ఆహారం ఇచ్చి తిరిగి క్యానల్‌లోకి పంపిస్తారు. మళ్ళీ సాయంత్రం నాలుగు నుంచి ఆరున్నర గంటల వరకూ తిరిగి శిక్షణ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొంటాయి.
ఎనిమిదేళ్లకే ఉద్యోగ విరమణ
సాధారణంగా శునకాల జీవిత కాలం 12 నుంచి 14 సంవత్సరాలు. పోలీస్ జాగిలాలకు ఎనిమిదేళ్లు నిండగానే ఉద్యోగ విరమణ చేస్తారు. ఎందుకంటే ఈ వయసుకు వచ్చే సరికి జాగిలాలలో వాసన పసిగట్టే శక్తి తగ్గిపోతుంది. పేలుడు పదార్థాలను గుర్తించే జాగిలాలు సాధారణం కంటే 40 రెట్లు ఎక్కువగా వాసన పీల్చుతాయి.
ఉద్యోగ విరమణ తర్వాత
ఉద్యోగ విరమణ చేసిన పోలీస్ జాగిలాలను వాటి హ్యాండ్లర్స్‌కు అప్పగిస్తారు. ఒక వేళ వీటిని పెంచు కునేందుకు వారు సమ్మతించకపోతే జంతు ప్రేమికులు ముందుకు వస్తే పోలీసు ఉన్నతాధికారులు అన్ని విధాల పరిశీలించాక వారికి అప్పగిస్తారు. జంతు ప్రేమికులకు అప్పగించిన రెండు నెలల వరకు వాటి బాగోగు లను, యజమానితో జాగిలాలు వ్యవహ రిస్తున్న తీరును వాటి హ్యాండ్లర్లు తప్పని సరిగా పరిశీలిస్తారు
క్రమశిక్షణలో మేటి
పోలీస్ శాఖ అంటేనే క్రమ శిక్షణకు మారుపేరు. ఇందుకను గుణంగానే జాగిలాలు కూడా క్రమశిక్షణను పాటిస్తాయి. అతిఽథులు ఎవరైనా వచ్చినప్పుడు, విచారకర సంఘటనలు జరిగినప్పుడు హ్యాండ్లర్‌ ఆదేశాల మేరకు ఈ జాగిలాలు ప్రవర్తిస్తాయి. సెల్యూట్‌ చేయడం, నిర్దేశించిన వాహనంలోకి, లేదా ప్రదేశంలోకి వెళ్ళేలా హ్యాండ్లర్‌ ఇచ్చిన ఆదేశాలను శిరసా వహిస్తాయి.
నేర పరిశోధనలో ఘనం
ఇంటి యజమానుల పట్ల శునకాలు ఎంత విశ్వాసం చూపుతాయో.. పోలీస్ కేసుల పరిశోధనలో కూడా అంతే పాత్ర పోశిస్తున్నాయి. బందోబస్తు, దొంగతనాలు, హత్య కేసుల్లో నేరస్థుల కదలికలను గుర్తించడం, బాంబ్‌లు, ఇతర మందు సామగ్రిని గుర్తించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. ఎన్నో కేసులను శునకాలు చేధించిన సందర్భాలు ఉన్నాయి.
బీహార్ జాగిలాలు కూడా శిక్షణ
జాగిలాల శిక్షణ లో జాతీయ స్థాయిలో పేరుగాంచిన మొయినాబాద్ ఇంటిగ్రేటెడ్ ఇంటెలిజెన్స్ ట్రైనింగ్ అకాడమీ లో బీహార్ రాష్ట్రానికి చెందిన 20 జాగిలాల కు అక్రమ మద్యం గుర్తించేందుకు ప్రత్యేక శిక్షణ అందచేశారు. బీహార్లో అధికంగా వున్నా అక్రమ మద్యం తయారీ, వాటి నిల్వలను గుర్తించే విధంగా అక్కడి 20 కుక్కలకు మనదగ్గర ప్రత్యేక శిక్షణ నిచ్చారు. ఈ శిక్షణ పొందిన బీహార్ శునకాలు అక్రమంగా నిల్వ చేసిన మద్యం గుర్తింపు, అక్రమద్యం తయారీ కేంద్రాలను విజయవంతంగా గుర్తిస్తున్నాయని బీహార్ పోలీస్ శాఖ తెలిపింది.
(K.Venkataramana, Chief PRO, DGP Office, Hyderabad, Telangana)