సర్దుబాటు సాధ్యమే!: ‘హలాల్ లవ్ స్టోరీ’  (మలయాళం మూవీ రివ్యూ)

దర్శకత్వం : జకారియా మహ్మద్  
తారాగణం : ఇంద్రజిత్ సుకుమారన్, గ్రేస్ ఆంటోనీ, జోజు జార్జి, షరాఫుద్దీన్, పార్వతీ తిరువోట్టు, సౌబిన్ సాహిర్ తదితరులు
రచన : జకారియా మహ్మద్, మోహ్సిన్ పరారీ; సంగీతం : బిజిబల్, షహబాజ్, యజ్కన్ -నేహా; ఛాయాగ్రహణం : అజయ్ మీనన్
బ్యానర్స్ : పపయా ఫిలిమ్స్, ఓపిఎమ్ సినిమాస్, అవర్ హుడ్ మూవీస్
నిర్మాతలు : ఆషిక్ ఆబు, జెస్నా అషీమ్, హర్షద్ అలీ
విడుదల : అమెజాన్ ప్రైమ్

***

మలయాళ సినిమా ప్రాతినిథ్య సినిమా అవుతోంది. కమర్షియల్ సినిమా అంటే వినోదమే కాదు, సమాచారమనే (ఇన్ఫోటైన్మెంట్) అర్ధంలో కూడా వరస మార్చుకుంటోంది. ఇవ్వాళ గ్లోబల్ ప్రేక్షకుల్లోకి సినిమా దూసుకెళ్తున్నప్పుడు ఇది చాలా అవసరం కూడా. చాలా చాలా పూర్వం తెలుగు సినిమాలకి సంబంధించి ఇదే పేర్కొన్నాం.

తెలుగు జీవితమంటే ఏమిటో చూపించ గల్గినప్పుడే తెలుగు సినిమాలు గుణాత్మకంగా అంతర్జాతీయ గుర్తింపు పొందుతాయని. ఇంత తెలుగు జనాభా వుంది, వివిధ పార్శ్వాల్లో ఇన్నితెలుగు జీవితాలున్నాయి -కానీ ప్రపంచానికి ఇవేవీ వున్నట్టే తెలీదు. మలయాళీ సినిమాలు హిందూ సమూహాలే కాదు, క్రైస్తవ, ముస్లిం సమూహాలు కేరళలో తాము కూడా వున్నట్టు ప్రపంచ దృష్టికి తమ ఉనికిని చాటుతున్నారు. ప్రాతినిథ్య సినిమాలుగా అంతర్జాతీయ ఆసక్తిని పెంపొందిస్తున్నారు. వినోదంతో బాటు తమ గురించి సమాచారమిచ్చి అపోహల్నితొలగించే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు.

ఇటీవల ‘సూఫీయుమ్ సుజాతాయుమ్’ తో ఒక ప్రయత్నం చేశారు. అందులో మతం ఎక్కువైపోయి సామాజికం తగ్గింది. ఇప్పుడు ‘హలాల్ లవ్ స్టోరీ’ సామాజికం మీద దృష్టి పెట్టింది.

సాధారణంగా ముస్లిం సినిమాలు హిందీలోనే వస్తాయి. ‘హలాల్ లవ్ స్టోరీ’ (Halal Love Story,2020) మలయాళంలో ఇంకో ముస్లిం సినిమా.

కేరళలోని మలబార్ ప్రాంతపు సాంప్రదాయ ముస్లిం సమాజం వచ్చేసి సామాజికంగా చొరవ చూపాలకునే కథ. అల్లా చుట్టూ తిరిగే సాంప్రదాయ ముస్లిం, సామాజికంగా బతకడానికి మెయిన్ స్ట్రీమ్ లోకొచ్చిన ఉదారవాద ముస్లిం మధ్య విలువల సున్నిత, సంయమనంతో కూడిన, ఎడ్యుకేటెడ్ సంఘర్షణ. ఇది కథలో కథ కూడా. అంటే సినిమాలో సినిమా.

కథ 

కథాకాలం 2001 న్యూయార్క్ మీద అల్ ఖాయిదా దాడి అనంతర కాలం. కేరళ మలబార్ ప్రాంతంలో జమైతుల్ ఇఖ్వానల్ వతన్ అనే మత సంస్థ.

దీని కల్చరల్ విభాగానికి కొన్ని సామాజిక కార్యకలాపాలుంటాయి. వీధి నాటకాలేయడం, బృందగానాలు చేయడం మొదలైనవి. కోకాకోలాని బహిష్కరిస్తూ బృందగానం, 2001 న్యూ యార్క్ దాడిని పురస్కరించుకుని జార్జి బుష్ ఇరాక్ ని ధ్వంసం చేసినందుకు ఆయన దిష్టి బొమ్మని తగులబెడుతూ వీధి నాటకం వగైరా.

ఈ సంస్థలో సభ్యుడైన షరీఫ్ (ఇంద్రజిత్ సుకుమారన్) వీధి నాటకాల్లో నటుడుగా వుంటాడు. భార్య సుహ్రా (గ్రేస్ ఆంటోనీ) ఇంటి దగ్గర సాంప్రదాయ పద్ధతిలో వుంటుంది. ఇద్దరు పిల్లలుంటారు. అయితే సంస్థ స్థానిక శాఖ నిర్వాహకుడు రహీమ్ (నాజర్ కె) కి ఇలా కార్యక్రమాలు పూర్తిగా ప్రజల్లోకి వెళ్ళడం లేదన్న అసంతృప్తి వుంటుంది. ఆ అసంతృప్తి లోంచి సినిమా తీయాలన్న ఆలోచన పుడుతుంది. తమ సంస్థ విశ్వాసాలకి లోబడిన సినిమా. మత నియమాలకి భంగం కలక్కుండా. దీనికి తగ్గట్టుగా ఒక సమ్మతమైన (హలాల్) ప్రేమ కథని టెలి సినిమాగా తీయాలనుకుంటాడు. దీన్ని బక్రీద్ కి ప్రసారం చేయడానికి ఓ ఛానెల్ ఒప్పుకుంటుంది. సినిమా టైటిల్ ‘మూన మథుమ్ ఉమ్మా’. తల్లిని దైవంగా పూజించాలన్నమహ్మద్ ప్రవక్త సందేశంతో.

ఒక స్కూల్లో తౌఫీఖ్ (షరాఫుద్దీన్) అనే టీచర్ వుంటాడు. ఇతను  రచయిత, ఆర్గనైజర్, మలయాళంలో పీజీ చేసిన స్కాలర్. ఇతను వచ్చి ఒక హలాల్ ప్రేమ కథ పవిత్రంగా రాసి పెడతాడు. ఫండింగ్ కి ఇల్లిల్లూ తిరుగుతారు. దర్శకుడుగా మెయిన్ స్ట్రీమ్ సినిమా దర్శకుణ్ణి పెట్టుకోవాలనుకుంటారు. సిరాజ్ (జోజు జార్జి) అనే అసోసియేట్ ని అనుకుంటారు. అతను స్మోకర్, డ్రింకర్, నమాజ్ కూడా చెయ్యడు. తప్పదని తౌఫీఖ్ రహీమ్ ని తీసుకుని బార్ కెళ్ళి సిరాజ్ ని కలుస్తాడు. మందు కొడుతూ వింటారు సిరాజ్, అతడి అసిస్టెంట్ అభి. ఇలా పవిత్ర ప్రేమలు తీయలేనని, కమర్షియల్ గా మారుస్తాననీ చెప్పేస్తాడు సిరాజ్. ఎలాగో ఒప్పించి బడ్జెట్ చెప్పమంటారు. స్క్రిప్టు బరువు చూసి బడ్జెట్ చెప్పలేమనీ, చదవాలనీ అంటాడు సిరాజ్. అసిస్టెంట్ అభి బరువు చూసేసి పదిహేను రోజుల్లో తీసి పారెయ్యొచ్చంటాడు.

ఇక హీరో హీరోయిన్లుగా సంస్థ నియమాల ప్రకారం పెళ్ళయిన జంటని పెట్టాలంటారు పవిత్రతని కాపాడేందుకు. ఇతర తారాగణం కూడా నిష్టగా వుండే సంస్థ సభ్యులే వుంటారంటారు. తల పట్టుకుంటాడు సిరాజ్. ప్రొఫెషనల్ నటుల్నిపెట్టాలంటాడు. సాగదు. మళ్ళీ రాజీపడతాడు. నటించగల పెళ్ళయిన ముస్లిం జంట కోసం వెతికివెతికి చివరికి ఆస్థాన నటుడైన పవిత్రుడైన షరీఫ్ దగ్గరికే వస్తారు. అతను పవిత్రమైన భార్య సుహ్రాని  హీరోయిన్ గా అడిగి, అపవిత్ర చీవాట్లు తిని నోర్మూసుకుంటాడు.

మొత్తానికి షరీఫ్, సుహ్రా హీరో హీరోయిన్లుగా షూటింగు ప్రారంభమయ్యాక, వాళ్ళ చేత నటింపజేయలేక మందు కొట్టేస్తూంటాడు దర్శకుడు సిరాజ్. ఈ సమస్య వుండగా ఇంకో సమస్య వస్తుంది. వాళ్ళు ప్రేమ సీన్లు నటిస్తే వాళ్ళ నిజ జీవితంలో మరుగున వున్న రిలేషన్ షిప్ గొడవలే పొడుచుకు వచ్చేస్తూంటాయి. మరోవైపు దర్శకుడు సిరాజ్ కి విడాకులైన భార్యతో పీకల మీది కొస్తుంది. శుభమా అని పవిత్ర ప్రేమ సినిమా తీస్తూంటే తమ వైవాహిక జీవితాల ట్రాజడీ సినిమాగా మారిపోవడమేమిటో అర్ధం గాదు. ఇక ఈ పవిత్ర ప్రేమ సీన్లని ఎలా మార్చి తీస్తే, వైవాహిక సమస్యలు తీరి సినిమా కూడా  పూర్తయిందన్నది మిగతా కథ.

ఎలావుంది కథ 

వాదాలతో ఘర్షణలు ఎప్పుడూ వుంటాయి. సాంప్రదాయ వాదానికి వ్యతిరేకంగా అభ్యుదయ వాదం సాంప్రదాయవాదం లోంచే పుడుతుంది. సాంప్రదాయవాదం లేకపోతే దేన్ని చూసి అభ్యుదయవాదం పుడుతుంది? కాబట్టి వాదాలకి మాతృక సాంప్రదాయం. అది లేనిదే అభ్యుదయ ఆలోచనలే లేవు. అయితే సాంప్రదాయాన్ని అభ్యుదయం నిర్మూలించాలని, లేదా అభ్యుదయాన్ని సాంప్రదాయం నిర్మూలించాలనుకుని కత్తులు దూసుకుంటేనే వస్తుంది సమస్య. దీన్నెలా మేనేజ్ చేయాలో ‘శంకరాభరణం’ లో శంకర శాస్త్రి చెప్పాడు. సేమ్ విన్ స్టన్ చర్చిల్ చెప్పిందే. ఆధునికత్వం గొర్రెలమంద లాంటిది. దాన్ని సాంప్రదాయమనే ములుగర్రతో పొడుస్తూ వుండకపోతే దారితప్పి చెల్లాచెదురైపోతుందని. కనుక సాంప్రదాయమనేది ములుగర్రే తప్ప, ఆనర్ కిల్లింగ్ చేసుకునే పిడిబాకు కాదు.

శంకరశాస్త్రి తన శాస్త్రీయ సంగీతానికి వెటకారంగా పాశ్చాత్య సంగీతం చూసి ద్వేషించలేదు. చించి పోగులు పెట్టి నిర్మూలించాలనుకోలేదు. దారిలో పెట్టాలనుకున్నాడు. సాంప్రదాయ సంగీతం నేర్చుకుంటే మంచి పాశ్చాత్య గాయకులు కూడా అవచ్చని. సాంప్రదాయం ఆధునికత్వాన్ని నిర్మూలించదు. అలా చేస్తే అది సాంప్రదాయమే కాదు. మాతృస్థానం వుండదు. అది దారి చూపుతూ నిర్మాణానికి తోడ్పడుతుంది. సాంప్రదాయ అంశలేని ఏ ఆధునిక జీవితం, కళ, వ్యవహారం లేదు.

‘హలాల్ లవ్ స్టోరీ’ ఈ సందేశమే ఇస్తుంది. మాటల్లో చెప్పని అంతర్లీన సందేశం. సీరియస్ విషయానికి షుగర్ కోటింగుతో ఎంటర్ టైన్మెంటుగా. సున్నిత హాస్యం దీని యూఎస్పీ. సినిమాల్లో సున్నిత హాస్యం కరువైపోయిన రోజుల్లో కరువుదీరా హ్యూమర్ తో.

 సాంప్రదాయానికి మత సంస్థని, అభ్యుదయానికి సినిమా నిర్మాణాన్నీ ముఖాముఖీ చేసి, అభ్యుదయ అభ్యంతరాలకి సాంప్రదాయ ఊరడింపులతో, సాంప్రదాయ అభ్యంతరాలకి అభ్యుదయ చిట్కాలతో కార్యం పూర్తి చేసుకునే ప్రణాళిక. ఇందులో దర్శకుడు ఎటువైపు వున్నాడంటే, ఏ వాదమూ తీసుకోకుండా బ్యాలెన్స్ చేస్తూ మధ్యలో వున్నాడు.

2012 లో మమతా మూర్తి మణిపురీ భాషలో ‘ఫ్రైడ్ ఫిష్, చికెన్ సూప్ అండ్ ఏ ప్రీమియర్ షో’ అనే జాతీయ, అంతర్జాతీయ అవార్డులు పొందిన సినిమా తీసింది. మణిపూర్ సినిమాలు తీవ్రవాదుల నియంత్రణలో వున్నాయి. మణిపూర్ విలువలకి అద్దం పట్టకుండా పెడ ధోరణులతో సినిమాలు తీశారో తుపాకీ పేల్తుంది. కాబట్టి మణిపూర్ దర్శకులు వొళ్ళుదగ్గర పెట్టుకుని చెప్పిన పని చేస్తూ జాతీయ అంతర్జాతీయ పురస్కారాల పంటగా మారుస్తున్నారు వాళ్ళ సినిమాల్ని. ఏ సినిమాలైనా జాతీయ, అంతర్జాతీయ వేదికలు పొందాలంటే తమవైన స్థానిక విలువల్ని చిత్రించాలి. ఇలా సినిమా తీసే కుటుంబం కథే మమతా మూర్తి తెరకెక్కించింది. ఇందులో పాత్రల వ్యక్తిగత కథలుండవు. ఇది తీవ్రవాదం – సినిమా అనే కాన్సెప్ట్ అయితే, ‘హలాల్ లవ్ స్టోరీ’ సాంప్రదాయం – సినిమా అనే కథ.

 దర్శకుడు జకారియా, రచయిత పరారీ ల ఫ్రెష్ రైటింగ్, స్క్రిప్టు మీద పట్టు, సామాజిక స్పృహ, మలబార్ జీవితాలు, ప్రపంచ పరిణామాల ఎరుక ఇవన్నీ ఈ విభిన్న సినిమాని వొక విజయవంతమైన ఇన్ఫోటైన్మెంట్ గా మార్చాయి. ఇంకో ముఖ్యమైన విషయమేమిటంటే మతావలంబికులైనా కాకపోయినా ముస్లిముల వ్యవహారాలు, ప్రవర్తన ఎంత మృదువుగా వుండాలన్న దానికిదో శాంపిల్. అయితే ప్రజాతంత్రంలో మాకు నువ్వు లేవు – అంటున్న ప్రస్తుత మత రాజకీయాల వాతావరణంలో, ఈ సెన్సిటివ్ ముస్లిం సినిమా ఏం సాధిస్తుందో చెప్పలేం.

―సికిందర్