కరోనా వైరస్ ను కనిపెట్టింది కాలేజీ ముఖమే చూడని ‘ల్యాబ్ టెక్నిషియన్ ’

పొద్దున లేచినప్పటినుంచి రాత్రి నిద్రపట్టే దాకా ప్రపంచమంతా వినిపిస్తున్నమాట, కనిపిస్తున్నబొమ్మ ఒక్కటే కరోనా. కరోనా పరిశోధనలు, కరోనా పాజిటివ్ కేసులు, కరోనా మృతులు, కరోనా రాజకీయాలు, కరోనా పుట్టుపూర్వోత్తరాలు , కరోనా లాక్ డౌన్, కరోనా వ్యాక్సిన్, కరోనా మందు, కరోనా క్వారంటైన్ వంటి  మాటలు తప్ప మరొక మాటేది వినిపించడం లేదు. అగ్రరాజ్యాదినేత డొనాల్డ్ ట్రంపు మొదలుకుని వీధిచివర అరుగుమీదో కాకపోతే నేల మీదో కూర్చునే కూరగాయలమ్మ దాకా మాట్లాడేది ఒక భాష, ఒకటే సబ్జక్టు. కరోనా.

వాళ్లు మాట్లడుకుంటున్నది ఇపుడు ప్రపంచాన్ని కుదిపేస్తున్న నావెల్ కరోనా వైరస్ గురించే నని అందరికి తెలుసు. అయితే దాన్నికుదించి కరోనా అని చెప్పుకుంటున్నాం. ఈ మాట పుట్టి సరిగా 54 సంవత్సరాలయింది. అపుడు గొంతువాపును తీసుకువచ్చే ఒక రోగకారకానికి (pathogen) ఈ పేరు పెట్టారు. అప్పటి నుంచి చాలా వైరస్ లు నాటి కరోనాను పోలి ఉండటంతో వీటన్నింటిని కరోనా వైరస్  లని పిలుస్తున్నారు. అంటే కరోనా అనేది ఒక వైరస్ జాతి అయిపోయింది. ఇది కొత్తగా చేరిన సభ్యురాలు నావెల్ కరోనా వైరస్.

ఈ జాతి  వైరస్ ని కళ్లతో చూసి, ఫోటో తీసి, పేరు పెట్టిందెరనుకుంటున్నారు.

ఒక  శాస్త్రవేత్తకాదు, డాక్టర్ కాదు.కేవలం ల్యాబ్ టెక్నిషియన్ మాత్రమే.

ఆమె పేరు జూన్ అల్మీదా. స్కాట్లెండ్ కు చెందిన అల్మీదా  ఒక బస్సు డ్రైవర్ కూతురు.  రెండో ప్రపంచయుద్ధానంతరం వచ్చిన ఆర్థిక సంక్షోభం సృష్టించిన పేదరికం వల్ల ఫీజులు కట్టే శక్తి లేనందున చదవును16 సంవత్సరాలకే వదిలేసి గ్లాస్గో హాస్పిటల్ హిస్టాలజీ (Histology) డిపార్ట్ మెంట్ లో జూన్ అల్మీదా చిన్న ఉద్యోగం (ల్యాబ్ అసిస్టెంట్) లో చేరాల్సి వచ్చింది. జబ్బుల లక్షణాలను పరిశీలించేందుకు మనిషి శరీరం నుంచి సేకరించిన శ్యాంపిల్స్ ను మైక్రోస్కోపు నుంచి చూడటం ఆమె ఉద్యోగం. ఆచిన్న ఉద్యోగంనుంచి ఆమెకే కాదు, శాస్త్ర ప్రపంచానికి,  వైద్య ప్రపంచానికి ఎనలేని ప్రయోజనం చేకూరింది తర్వాత్తర్వాత.

మైక్రోస్కోపు నుంచి  రోగలక్షణాలను, రోగకారకాలను పరిశీలించి, పరిశీలించి చివరకామె ఆ రంగంలో ఎనలేని ప్రావీణ్యం సంపాదించారు.

ఈ దశలో ఆమె మంచి ఉద్యోగం వెదుక్కుంటూ మకాం కెనడాకు మార్చారు. అంటారియో క్యాన్సర్ ఇన్ స్టిట్యూట్ లో  ఆమె ఎలెక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోప్ మీద పని చేయడం మొదలుపెట్టారు. రకరకలా వైరస్ లను గుర్తించేందుకు ఆమె కొత్త కొత్త పద్ధతులను రూపొందించారు. ఇందులో ముఖ్యమయినది యాంటి బాడీల ద్వారా వైరస్ లను గుర్తించే విధానం.

యాంటి బాడీలను వాడటం వల్ల వైరస్ లన్నీ ఒకేచోటకు తరలివస్తాయి. అపుడు వాటిని గుర్తించడం, పరిశీలించడం సులువవుతుంది. ఈ పద్ధతి లో ఆమె సాధించిన ప్రావీణ్యానికి అంతర్జాతీయ గుర్తింపు వచ్చింది.

ఈ దశలో ఆమె ప్రావీణ్యం గురించి తెలుసుకుని 1964లో సెయింట్ థామస్ హాస్పిటల్ మెడికల్ స్కూల్ వాళ్లు లండన్ రప్పించేందుకు ప్రయత్నించారు. విజయవంతమయ్యారు.

అదెలా జరిగిందంటే…

ఆమె టొరంటోలో ఉన్నపుడు ఈ మెడికల్ స్కూల్ మైక్రోబయాలజీ  ఛీప్ టోనీ వాటర్సన్ ఆమెను కలిసి, ఆమె  ప్రావీణ్యం చూసి, తన టీమ్ లోకి తీసుకున్నారు.  సెయింట్ థామస్ లో ఆమె హెపటైటిస్ బి (Hepatitis B virus)తో పాటు జలుబు తీసుకువచ్చే cold virus ల మీద పనిచేయడం మొదలు పెట్టారు.

సెయింట్ థామస్ హాస్పిటల్ ఏదో కాదు, మొన్న బ్రిటిష్ ప్రధాని బారిస్ జాన్సన్ కు కరోనా వైరస్ సోకినపుడు అత్యవసరం చికిత్స అందించి ఆయన కోవిడ్-19 జబ్బును నయంచేసిన ఆసుపత్రియే.

లండన్ తిరిగొచ్చాక శాలిస్ బరిలో కామన్ కోల్డ్ (సాధారణ జలుబు) మీద పరిశోధనలు చేస్తున్న మరొక శాస్త్రవేత్త డాక్టర్ డేవిడ్ టిరెల్ లో కలసి పని చేసే అవకాశం ఆమెకు లభించింది.

టిరెల్ టీమ్ మనిషి వాయునాళం నుంచి సేకరించిన శ్యాంపిల్స్ లో ఉండే వైరస్ ల మీద పరిశోధన చేస్తూ ఉంది. చాలా వైరస్ ల గురించి తెలుసుకున్నా, ఒక వైరస్  వాళ్లకి  అర్థం కాలేదు. కనిపించడమూ లేదు. అందువల్ల దీనిని గురించి పరిశీలించేందుకు దీనికి సంబంధించిన  B814 అనే శ్యాంపిల్ ను అల్మీదాకు పంపించారు.

సాధారనంగా వైరస్ లను కనుగొనేందుకు శాంపిల్స్ సాంద్రత పెంచి, శుద్ధచేసి ఎలెక్ట్రానిక్ మైక్రోస్కోపులో చూసి గుర్తుపడుతుంటారు. తన దగ్గిర ఇలాంటి పద్ధతి కాకుండా ఒక కొత్త పద్ధతి ఉందని అల్మీదా చెప్పడంతో తన దగ్గిర ఉన్న శ్యాంపిల్స్ నన్నంటిని డాక్టర్ టిరెల్ ఆమెకు పంపించారు. నిజానికి ఆమె చెప్పే తీరు మీద డా. టిరెల్ అంతనమ్మకం కలగలేదు. అయితే,చూద్దామని మాత్రమే పంపించారు.

డా. టిరెల్ పంపిన శ్యాంపిల్స్ నుంచి ఆమె అంతకు ముందు తెలిసిన వైరస్ లన్నింటిని కనుగొన్నారు. అలాగే B814 శ్యాంపిల్ లో ఒక కొత్త వైరస్ కనిపించింది.  ఇది గతంలో తాను  కోళ్లలో చూసిన ‘ఇన్ ఫెక్చియస్  బ్రాంకైటిస్’,  ఎలుకల్లో కనిపించిన ’హెపటైటిస్  లివన్ ఇన్ ఫ్లమేషన్‘ వైరస్ ల మాదిరి ఉండటం ఆమె గమనించారు. అయితే, ఇదొక కొత్త వైరస్, ఇంతవరకు ఎవరికీ తెలియని వైరస్ అని ఆమెకు అర్థమయింది. దీనిని క్షుణ్నంగా పరిశీలించి, తిరుగులేని విధంగా ఇది కొత్త వైరస్ అని ప్రకటించారు.  తన చూసిన దాని మీద ఆమె ఒక రీసెర్చ్ పేపర్ రాసి ఫోటోలను జత చేసి ఒక జర్నల్ కు పంపించారు. అయితే, ఆమె పంపించిన ఫోటోలు  ఇన్ ఫ్లుయంజా వైరస్  పాతఫోటోల్లాగా ఉన్నాయని వారు రీసెర్చ్ పేపర్ ను  తిరస్కరించారు.

అయితే, ఆసక్తి రెకెత్తించిన ఈ సరికొత్త వైరస్ డాక్టర్ టిరెల్ ను బాగా ఆకట్టు గుంది. ఇదేదే అద్భుతమయినఆయన అర్థమయింది. దీనిని  గురించి చర్చించేందుకు ఒక రోజు డా.టిరెల్ , అల్మిదా, ఆమె బాస్  డాక్టర్ వాటర్సన్ ఆఫీస్ లో కలిశారు.

అల్మిదా వేరు చేసిన వైరస్ ను జాగ్రత్తగా పరిశీలించారు. ఈ వైరస్ ఎలెక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోప్ లో చూసినపుడు సూర్యుని చుట్టు వెలుతురు వలయం (Halo) లాగా ఈ వైరస్ చుట్టూ ర కూడా కాంతివలయం  కనిపించింది. ఈ కాంతి వలయాన్ని లాటిన్ భాషలో కరోనా అని అంటారు. అంతే, ఈ వైరస్ కు కరోనా వైరస్ అని పేరుపెట్టారు. అలాగ కరోనా అనే మాట ఆరోజు నుంచి వైద్యరంగంలో తిరుగుతూ ఉంది.

ఇపుడు చైనానుంచి వచ్చిన నావెల్ కరోనా వైరస్ వైరస్ తో ఇంతవరకు శాస్త్రప్రపంచానికే పరిమితమయిన  కరోనా అనే మాట  కోటానుకోట్ల నోట్ల వినిపించే మాట అయింది.

అన్నట్లు ఆమె రీసెర్చపేపర్ ఏమయింది?

ఆ మరుసటి సంవత్సరం బ్రిటిష్ మెడికల్ జర్నల్ B814 శ్యాంపిల్ లో ఈ రీసెర్చ్ పేపర్ ని  ఇంతవరకు ఎవరికీ తెలియని వైరస్ ఆవిష్కరణ  అని కళ్లకద్దుకుని ప్రచరించింది. అరోజు ఒక జర్నల్ తిరస్కారానికి గురయిన ఫోటో, అంటే   ఎలెక్ట్రానిక్ మైక్రోస్కోప్ నుంచి తీసిన కరోనా వైరస్ (మొట్టమొదటి కరోనా వైరస్ ) ఫోటోని రెండేళ్ల తర్వాత జనరల్ వైరాలజీ అనే జర్నల్ ప్రచురించింది.

తర్వాత ఆమె కొంతకాలం వెల్ కమ్ ఇన్ స్టిట్యూట్ లో పనిచేసి రిటయిరయ్యారు. ఆ పైన ఆమె యోగా టీచరయ్యారు. తర్వాత మళ్లీ అదే ఇన్ స్టిట్యూట్ లో సలహాదారు గా పని చేశారు.

ఎలాంటి కాలేజీ విద్య లేకపోయినా, ఎలెక్ట్రానిక్ మైక్రోస్కోప్ ను ఉపయోగించి యాంటిబాడీల మీద  ఆంటారియో క్యాన్సర్ ఇన్ స్టిట్యూట్ , సెయింట్ థామస్ లలో చేసిన పరిశోధనలకు, రాసిన పరిశోధనా పత్రాలకు గుర్తింపుగా ఆమె Doctor of Sciences (Sc.D) పురస్కారంలభించింది. కొద్ది రోజులు రాయల్ పోస్ట్ గ్రాజుయేట్ మెడికల్ స్కూల్ లో కూడా పని చేశారు. తాను రూపొందించిన ఇమ్యూన్ ఎలెక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోపి టెక్నిక్ ద్వారా ఆమె హెపటైటిప్ బి వైరస్ కు పైపొరలుంటాయని కనిపెట్టారు. 77 వయేట 2007లో ఆమె చనిపోయారు.